مقدمه
کاهو یکی از قدیمیترین سبزیجات دنیا است منشاء آن در هندوستان و آسیای مرکزی میباشد. کاهو شش قرن قبل از میلاد در ایران مصرف میشده است و یک قرن قبل از میلاد به روم راه یافته و غذای مهمی برای رومیان بوده است. کاهو گیاهی است یکساله که دارای برگهای پهن و دراز و سبز روش میباشد و با طعم کمی شیرین. انواع مختلف کاهو که در حال حاضر در آمریکا کشت میشود حدود 16 نوع میباشد که در تمام طول سال وجود دارد رویهمرفته دو دسته کاهو وجود دارد.
کاهوی پرورشی و اهلی که در سالاد استفاده میشود که کاهوی گرد Head Lettuce و کاهوی ایرانی Romano Lettuce از انواع مهم آن است. کاهوی وحشی یا کاهوی خودرو. کاهوی ایرانی از نظر مواد غذایی از کاهوی گرد بهتر است. از امام صادق علیهالسلام نقل شده که کاهو خون را صاف میکند کاهو میتواند به مقدار گلبولهای قرمز بیفزاید و در گونهها ، سرخی مطلوب پدید آورد و اعصاب را منظم کرده ، بینایی را تقویت کند.
ترکیب شیمیایی
کاهو ضمنا دارای مواد معدنی مانند نیکل ، کبالت ، سولفور و مس میباشد. مواد شیمیایی کاهو عبارتند از : لاکتوکاروم Lactucarum (که مادهای است مخدر ) موم ، رزین ، مالیک اسید و سوکسی نیک اسید ، لاکتوم کاروم خواب آور و مسکن است. از لاکتوم کاروم به عنوان داروی خواب آور و مسکن و نیز در چشم پزشکی برای گشاد کردن مردمک چشم استفاده میشود.
از کاهو همچنین مادهای به نام تریداس Thridace گرفته میشود که مسکن و ضد درد است. برای تهیه تریداس ساقه کاهو رسیده را تکه تکه کرده و شیره آنرا با فشار خارج میسازند. این شیره را سپس حرارت داده تا در اثر حرارت مواد آلومینی آن منعقد میشود در نتیجه مایعی صاف بدست میآید. این مایع را تحت درجه حرارت کم و در خلاء حرارت داده که تریداس بدست میآید. این مایع را میتوان خشک کرد و به صورت پودر درآورد.
خواص گیاه کاهو
- کاهو تمیز کننده خون است.
- کاهو به علت داشتن آهن خونساز است.
- ضد تورم است.
- کاهو خواب آور و آرام بخش است.
- کاهو برای ضعف اعصاب مفید است.
- کاهو ملین و ادرار آور است.
- کاهو زخمهای مجاری ادرار و مثانه را درمان میکند.
- اگر کاهو را با سکنجبین و یا سرکه بخورند اشتها آور است.
- کاهو اثر ضد تشنج دارد.
- درد معده را تسکین میدهد.
- کاهو قوای جنسی را تقویت میکند.
- برای برطرف کردن درد سینه کاهو را بپزید و بخورید.
- زنان شیرده اگر میخواهند که شیرشان زیاد شود باید کاهوی پخته بخورند.
- ورم غدد لنفاوی را برطرف میکند.
خواص تخم کاهو
- تخم کاهو مخرب و خواب آور است.
- خوردن تخم کاهو زکام را برطرف میکند.
- تخم کاهو برای درد سینه مفید است.
- خوردن تخم کاهو برای دستگاه ادراری نافع است و آنهایی که قطره قطره ادرار میکنند باید تخم کاهو بخورند.
مهمترین خواص دارویی کاهو
- درمان آفتاب سوختگی: کمپرس و ضماد پخته کاهو درمان آفتاب سوختگی است.
- تقویت ریشه مو: نوشیدن مخلوطی از عصارههای کاهو ، هویچ و یونجه ، ریشه مو را تقویت میکند.
- برطرف کردن سرخی صورت: برگهای سبز کاهو را بکوبید و به مدت نیم ساعت روی قسمتهای سرخ صورت قرار بدهید سپس صورت بشویید. این کار را چند بار تکرار کنید تا مقصود حاصل شود.
مضرات
اگر در خوردن کاهو افراط نکیند این گیاه بهیچوجه مضر نیست زیاده روی در خوردن کاهو باعث کم شدن قدرت جنسی ، فراموشی و کم شدن حافظه ، ضعف دید چشم و نفخ شکم میشود. برای برطرف کردن این عوارض میتوان کاهو را با نعناع ، کرفس و زیره میل کرد.