کلیات گیاه شناسی
شیرین بیان گیاه بومی مناطق مدیترانه است و در ایران در اکثر نقاط کشور می روید . شیرین بیان گیاهی است چند ساله و دارای ساقه ای بطول یک متر که در نواحی معتدل تا ارتفاع دو متر می رسد . برگهای آن مرکب از تعدادی برگچه های سبزرنگ می باشد . گلهای آن برنگ بنفش ، سفید . زرد است میوه آن مانند نیام و محتوی 5 تا 6 دانه می باشد .
ریشه شیرین بیان بطور خیلی عمیق در زمین فرو می رود . پوست ریشه قهوه ای سیر وس یاه است . مغز ریشه زرد رنگ بوده و طعم آن بسته بانواع مختلف تغییر می کند . مثلا شیرین بیان اسپانیا طعم ملایم دارد در حالیکه شیرین بیان یونان دارای طعم تلخ است .
ترکیبات شیمیایی
ریشه شیرین بیان دارای گلوکز ،ساکاروز ، آسپاراژین ، مواد آلبومیدی ،رزین و کمی اسانس میباشد . ماده اصلی که باعث شیرینی این گیاه است گلیسیرین خوانده می شود . در شیرین بیان ماده ای بنام لکوریتی جننی چالکون وجود دارد که خاصیت دفع اسپاسم عضلات را دراست .
خواص داروئی
شیرین بیان از مظر طب قدیم ایران معتدل است .
شیرین بیان را بصورت قطعات کوچک به قطر 0/5 سانتیمتر و طول 1/5 سانتیمتر بفروش می رسانند .
- مهمترین خاصیت شرین بیان که جدیدا کشف شده است و در آلمان و اروپا و آمریکا استفاده می شود درمان کننده زخم معده و سرطان معده است برای این منظور شربت شیرین بیان را تهیه کرده و هر روز بمقدر یک قاشق غذا خوری قبل از غذا به مریض بدهید و اگر این عمل را تا 4 ماه تکرار کنید شخص معالجه خواهد شد .
- برای تقویت عمومی بدن مفید است .
- خوردن آن از پیری جلوگیری می کند .
- برای نرم کردن سینه موثر است .
- زخم ها و تاول های پوست را با چای شیرین بیان شستشو دهید تا زود خوب شود .
- ملین است و معمولا آنرا با گیاهان دیگر مخلوط می کنند که انقباضات را کم می کند.
- مدر و عرق آور است .
- برای برطرف کردن زخم و التهاب دهان ریشه شیرین بیان را بمکید .
- سرفه را برطرف می کند .
- ورم معده را برطرف می کند .
- تنگی نفس را تسکین می دهد .
- برای درمان سوء هاضمه مفید است .
- برای از بین بردن نفخ شکم مفید است .
- چشم را تقویت کرده و رفع سردرد می کند برای این منظو از فرمول زیراستفاده کنید :2 گرم ریشه شیرین بیان را پودر کرده و با یک گرم شکر و یک گرم رازیانه مخلوط کنید سپس آنرا در آب خیس کرده و هر روز بخورید.
- برای درمان موخوره چای شیرین بیان را به سر بمالید .
- برای رفع بوی بد زیر بغل و پا از برگ های شیرین بیان پماد درست کرده و در این قسمت ها بگذارید .
طرز استفاده :دم کرده شیرین بیان : مقدر 50گرم ریشه بدون پوست شیرین بیان را آسیاب کرده و در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید مدت 10 دقیقه دم بکشد .
جوشانده شیرین بیان : 20 گرم ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کرده و در 100 گرم آب ریخته و آنقدر بجوشانید که دو سوم آن باقی بماند .
شربت شیرین بیان : ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کرده و با آب مخلوط کرده و آنقدر بجوشانید تا غلیظ شود
تکه های شیرین بیان : مانند آب نبات می توانید در دهان گذاشته و بمکید .
مضرات :استفاده زیاد از شیرین بیان برای طحال مضر است و اگر می خواهید از شیرین بیان برای برطرف کردن بیماری و برای مدت طولانی استفاده کنید بهتر است آنرا با کتیرا بخورید .
