این گیاه را فلفل بیابانی نیز می نامند و در بسیاری از مناطق ایران می روید. درختچه زیبایی به ارتفاع یک متر و نیم است که به علت گل های زیبایی که دارد گاه به عنوان گیاه تزئینی کاشته می شود. بدین علت به آن پنج انگشت گویند که برگ های آن پنجه ای و پنج تایی است. گل های آن برنگ آبی و شبیه سنبله ای دراز است که سپس تبدیل به گل می شود.
میوه این گیاه قابض است و به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می کند. افرادی که دچار بواسیر یا شقاق باشند می توانند از اثرات درمانی آن سود بجویند و در جوشانده این گیاه بنشینند تا عارضه برطرف شود.
میوه این گیاه اثرات درمانی زیادی برای رحم دارد.
قاعدگی را تنظیم می کند و برگ این گیاه ورم های رحمی را بهبود می بخشد و عفونت را پاک می سازد. فواید آن به قدری زیاد است که از این گیاه در قرص های گیاهی مورداستفاده برای تنظیم قاعدگی و کاهش خونریزی استفاده می شود.
برگ این گیاه اثر کاهنده ای بر شهوت دارد و در قدیم و پارسایان در فصل بهار این گیاه را زیر خود فرش می کردند تا شهوت بر آنها غلبه نکند.
ضماد میوه و برگ آن ادرار را افزایش می دهد و مقدار زیاد آن برای
کلیه مضر است.
این گیاه در درمان سر درد هم مفید است.
از گیاه پنچ انگشت، دارویی به نام ویتاگنوس ( VITAGNUS ) تهیه کرده اند که حاوی 90 ـ 80 میلی گرم عصاره خشک این گیاه می‌باشد.
این دارو جهت رفع اختلالات قاعدگی و
یائسگی به کار می‌رود.
مکانیسم اثر دقیق این فرآورده به اثبات نرسیده است ، ولی به نظرمی‌رسد گیاه پنج انگشت با اثر بر محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز اثر خود را اعمال می‌کند. این گیاه باعث کاهش آزاد شدن FSH* و افزایش آزاد شدن LH** و پرولاکتین از هیپوفیز می‌گردد. هورمون های FSH و LH در تولید استروژن ( هورمون جنسی زنانه ) از تخمدان ها و دوره تخمک گذاری در خانم ها موثرند.
مطالعات نشان داده است که گیاه پنج‌انگشت حاوی ترکیبات استروژنیک نمی‌باشد و مستقیماً بر روی تخمدان ها تاثیر نمی‌گذارد.
با توجه به اثرات هورمونی این دارو، مصرف آن در دوران
بارداری ممنوع است .
در اکثر مطالعات انجام شده با مصرف این دارو عوارض جانبی مشاهده نگردیده است، ولی به طور نادر گزارشاتی مبنی بر بروز
واکنش های آلرژیک ، سردرد و افزایش خونریزی دردوران قاعدگی وجود دارد.
این دارو ممکن است با داروهای ضد بارداری خوراکی وهورمونی تداخل نماید.
برای مصرف این دارو ، روزانه 40 قطره از آن را در کمی آب یا آبمیوه بریزید و نیم ساعت قبل از صبحانه ( با معده خالی ) مصرف کنید.
البته یادآوری می کنم که دارو را حتماً حتماً باید تحت نظر پزشک و با تجویز ایشان مصرف کنید و از مصرف خودسرانه آن خودداری کنید.
پی نوشت :
* FOLLICLE STIMULATING HORMONE : این هورمون از غده هیپوفیز ترشح می شود و در خانم ها سیکل قاعدگی و تولید تخمک ها را در تخمدان ها کنترل می کند.** LUTEIN HORMONE : این هورمون از غده هیپوفیز ترشح می شود و باعث ترشح استروژن از تخمدان ها می شود. این هومون در نیمه دوم قاعدگی باعث ترشح پروژسترون و هورمون های مردانه از جسم لوتئینی می شود.
