- کلیات گیاه شناسی
- ترکیبات شیمیایی
- خواص داروئی
درخت میخک بومی جزائر اندونزی و اقیانوسیه است و بعلت زیبایی خاصی که درد امروز در بیشتر نقاط دینا بعنوان درخت زینتی پرورش داده می شود . البته در مناطق سردسیر این گیاه در گلخانه و گرم خانه نگهدری می شود .در قدیم الایام میخک ادویه ای گران قیمت بوده که تنها پادشاهان و ثروتمندان مکی توانستند از آن استفاده کنند
میخک درختی است کوچک و مخروطی شکل که برگهای آن هیچ وقت زرد نمی شود ودر تمام طول سال سبز است . ارتفاع این درخت تا 10 متر می رسد . برگهای آن نوک تیز و بیضوی و دم برگهای آن قرمز رنگ است و به درخت زیبایی مخصوصی می دهد
گلهای میخک کوچک و مجتمع بصورت خوشه هایی شامل 10 تا 25 گل می باشد .
وجه تسمیه این درخت بدین دلیل است که غنچه های خشک شده آن که کوچک و بطول یک سانتی متر است بشکل میخ کوچک می باشد .
ترکیبات شیمیایی
غنچه های درخت میخک پس از باز شدن یعنی قبل از اینکه رنگ خاکستری و ارغوانی آن تبدیل به قرمز شود باید چیده و خشک نمود . میخک که بعنوان ادویه و دارو بکار می رود پودر این غنچه ها می باشد .
میخک دارای 16 درصد و ساقه های درخت در حدود 5 درصد و برگهای آن دارای 2 درصد اسانس روغنی می باشد که از تقطیر این قسمت ها بدست می آید .
اسانس میخک دارای بوئی قوی وطعمی سوزاننده می باشد .این اسانس سفید رنگ بوده که اگر در مجاورت هوا قرار گیرد رنگ آن تیره و غلیظ می شود .
اسانس میخک دارای اوژنول ،کاربو فیلین ، الکل بنزیلیک ، بنزوات دو متیل ، فورفوول و اتیلن می باشد .
اوژنول که ماده اصلی میخک می باشد آرام کننده و ضد عفونی کننده است و از آن در دندانپزشکی برای آرام کردن درد دندان استفاده می شود .
خواص داروئی
میخک یعنی خشک شده غنچه درخت میخک از دو هزار سال پیش بعوان ادویه بکار می رفته است . میخک از نظر طب قدیم ایران خیلی گرم و خشک است و دارای خواص بسیاری است .
- برای رفع دندان درد و گوش درد یک قطره از اسانس میخک و یا روغن آنرا روی دندان بمالید و یا در گوش بچکانید .
- میخک تقویت کننده مغز می باشد و کسانیکه حافظه ضعیف دارند باید از دم کرده میخک استفاده کنند.
- میخک از سرطان جلوگیری کرده و حتی درمان کننده سرطان می باشد .
- برای رفع سردرد مفید است.
- در برطرف کردن فلج و لقوه موثر است .
- ضعف اعصاب را درمان می کند .
- برای رفع تنگی نفس مفید است .
- کسانیکه مبتلا به بیماری سوواس هستند برای درمان آن باید میخک بخورند .
- مقوی معده و جهاز هاضمه است
- کبد و کلیه را تقویت می کند .
- سکسکه را برطرف می کند .
- برای تقویت نیروی جنسی سرد مزاجان مفید است بدین منظور باید 2 گرم از پودر میخک را با شیر مخلوط کرده و هر روز بمدت یک هفته از آن استفاده کرد .
- کسانیکه قطره قطره ادرار می کنند برای درمان آن باید چای میخک بنوشند .
- میخک اشتهاآور است .
- بدن را تقویت می کند .
- برای ترمیم قرنیه چشم و برطرف کردن لکه در چشم ، می توان چند قطره از محلول آبی میخک در چشم بچکانید .
- میخک تب بر است .
- میخک کرم کش است و داروهای کرم کش دارای میخک می باشند .
- برای گردش خون و قلب مفید است.
- اسهال و دل درد را تقویت می کند .
- برای درمان کمردرد ، چای میخک و یا دو قطره اسانس میخک را با آب گرم و یا چائی مخلوط کرده و بنوشید .
- نوشیدن یک فنجان چای میخک بعد از غذا گاز و درد معده را از بین می برد
- استفاده از میخک گرفتگی عضله را از بین می برد.
طرز استفاده :برای تهیه چایی یا دم کرده میخک مقدر 10 گرم میخک را با یک لیتر آب جوش مخلوط کرده و بمدت 5 دققیه دم کنید.
مضرات : همانطور که گفته شد میخک بسیار گرم است و بنابراین برای گرم مزاجان مناسب نیست و ممکن است باعث ناراحتی کلیه و روده ها شوداینگونه افردر باید میخک را با صمغ عربی مخلوط کرده و بخورند .