وبلاگ شیمی - زندگی - سلامت wellcome to my weblog

یکی از فلزاتی که خیلی از ما با آن سر و کار داریم، جیوه است. این فلز مایع در اطراف همه ما وجود دارد ولی خیلی اوقات به آن توجه نداریم و فراموش می‌کنیم که جیوه فلزی سمی است. در این میان حتی برخی از غذاهایی که می‌خورید حاوی جیوه‌اند و جیوه در ساختار برخی وسایل که با آن سر و کار دارید به کار رفته است.درابتدا بهتر است به معرفی این فلز پرداخته وکاربردهای آن رابررسی کنیم.

جیوه که آن را سیماب ( quicksilver ) هم می‌نامند عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی دارای نشان Hg و عدد اتمی 80 می‌باشد. جیوه که فلزی سبک ، نقره‌ای ، سمی و جزء عناصر واسطه است، یکی از دو عنصری می‌باشد که در دماهای معمولی اتاق حالت مایع دارند ( فلز دیگر برم است ) و در دماسنجها ، فشارسنجها و سایر وسایل علمی کاربرد دارد. جیوه عمدتا" بوسیله کاهش از ماده معدنی cinnabar (سولفور جیوه ) بدست می‌آید.

جیوه که عنصری کمیاب در پوسته زمین است، یا در کانی‌های محلی ( کمیاب ) و یا درcinnabar , corderoite , livingstonite و دیگر مواد معدنی یافت می‌شود که( cannibar ) HgS فراوان‌ترین سنگ معدن جیوه می‌باشد. تقریبـا" 50% جیوه مورد نیاز جهان از اسپانیا و ایتالیا و بیشتر 50% بقیه از یوگوسلاوی ، روسیه و شمال آمریکا تامین می‌شود. این فلز را با روش گرم کردن cannibar در جریان هوا و تغلیظ بخار آن استخراج می‌کنند.

ویژگی های جیوه

جیوه ، فلزی سنگین ، نقره‌ای رنگ ، یک ظرفیتی یا دو ظرفیتی است که هادی ضعیفی برای گرما اما هادی مناسبی برای الکتریسیته می‌باشد و تنها فلزی است که در دمای اتاق به حالت مایع است ( مایعی مات و درخشان ). جیوه براحتی و تقریبا" با تمامی فلزات معمولی از جمله طلا و نقره آلیاژ می‌سازد، ( بجز آهن ) که به هر کدام از این آلیاژها ملغمه ( amalgam ) می‌گویند.

نقطه انجماد جیوه 40- درجه سلسیوس معادل 40- درجه فارنهایت می‌باشد. این تنها دمایی است که در هر دو مقیاس برابراست. همچنین این عنصر دارای انبساط حرارتی حجمی ثابتی می‌باشد، واکنش پذیری آن نسبت به روی و کادمیم کمتراست و جایگزین هیدروژن اسیدها نمی‌شود. حالتهای عادی اکسیداسیون این عنصر عبارتند از: mercurous یا 1+ و mercuric یا 2+. نمونه‌های بسیار نادری هم از ترکیبات جیوه 3+ وجود دارد.

ترکیبات جیوه

مهمترین نمکهای آن عبارتند از:

** کلرید جیوه – که بسیار خورنده ، پالایش شده و به‌شدت سمی است.

** کلرید mercurous – کالومل بوده و هنوز هم گاهی اوقات در پزشکی کاربرد دارد.

** فولمینات جیوه – یک چاشنی که در مواد انفجاری کاربرد وسیعی دارد.

** سولفید جیوه که از آن در ساخت شنگرف که رنگدانه مرغوبی برای رنگسازی است، استفاده می‌شود.

ترکیبات آلی جیوه نیز مهم هستند. مطالعات آزمایشگاهی ثابت کرده است که تخلیه الکتریکی موجب می‌شود تا گازهای نجیب نئون ، آرگون ، کریپتون و زنون با بخار جیوه ترکیب گردند. محصولات تولید شده از طریق این ترکیب توســط نیــــرویهـــــای van der waals در کنار هم قرار گرفته و نتیجه آن HgNe , HgKr , HgAr و HgXe است. Methyl mercury ترکیب خطرناکی است که به مقدار فراوان در آبها و جریانات آبی بعنوان عامل آلوده کننده دیده می‌شود.

کاربردها ی جیوه

*بیشترین کاربرد جیوه در ساخت مواد شیمیایی صنعتی و کاربردهای برقی و الکترونیکی است. علاوه بر این‌ها از جیوه در دماسنجها بخصوص برای حرارتهای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

**چون به‌آسانی با طلا تولید آمالگام می‌کند، برای تهیه طلا از سنگ معدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

**از جیوه علاوه بر دماسنجها در فشارسنجها ، پمپهای انتشار و بسیاری وسایل آزمایشگاهی دیگراستفاده می‌گردد.

**نقطه سه گانه جیوه – 8344/38- درجه سانتیگراد – نقطه ثابتی است که بعنوان معیار در مقیاسهای بین‌المللی حرارتی ( ITS-90 ) بکار رفته است.

**از جیوه گازی در لامپهای بخار جیوه و تابلوهای تبلیغاتی استفاده می‌شود.

**کاربردهای متنوع جیوه : سویچهای جیوه ای ، حشره کشها ، آمالگامها/ داروهای دندان ، باتریهای جیوه‌ای برای تولید هیدروکسید سدیم و کلر ، الکترود در برخی انواع الکترولیز ، باتریها ( پیلهای جیوه‌ای ) و کاتالیزورها.

هشداری مهم درباره جیوه

اثرات سمی جیوه از چندین دهه گذشته شناخته شده‌اند. جیوه ماده سمی بسیار خطرناکی است که به‌آسانی از طریق بافتهای پوستی ، تنفسی و گوارشی جذب می‌شود. یکی از موارد مسمومیت با جیوه به حساب می‌آید. جیوه ، سیستم عصبی مرکزی را مورد تهاجم قرار داده و تاثیرات بسیار بدی روی دهان ، لثه و دندان می‌گذارد.

تماس با مقدار زیاد جیوه و در مدت طولانی باعث آسیبهای مغزی و در نهایت منجر به مرگ خواهد شد. هوایی که در دمای اتاق با بخار جیوه اشباع شده باشد، به رغم نقطه جوش بالا بسیار سمی است ( خطر در دماهای بالاتر افزایش می‌یابد )؛ بنابراین با این عنصر باید در نهایت دقت رفتار شود. لازم است ظروف جیوه بصورت مطمئن پوشیده شوند تا از سررفتن یا تبخیرآن جلوگیری شود. حرارت دادن جیوه یا ترکیبات آن همیشه باید بوسیله هواکشهای مناسب و قوی انجام شود؛ بعضی اکسیدهای آن می‌توانند به جیوه عنصری تجزیه شوند که سریعا" تبخیر شده و ممکن است دیده نشوند.

جیوه نباید در اسباب‌بازی‌های کودکان مورد استفاده قرار گیرد و باید دور از دسترس آنها نگهداری شود. مسمومیت با جیوه می‌‌تواند باعث آسیب عصبی غیرقابل برگشت در مغز در حال رشد کودک شده و همچنین در بزرگسالان باعث آسیب عصبی منجر به بی‌حسی، احساس گزگز، از دست دادن تعادل، از بین رفتن شنوایی و کاهش بینایی می‌شود.

اما همه ما از طریق منابع مختلف در معرض جیوه قرار داریم. ماهی‌ها به طور طبیعی در بدن خود مقداری جیوه دارند. هر چه ماهی از نظر اندازه بزرگ‌تر باشد، میزان جیوه موجود در آن بیشتر خواهد بود. حتی میزان جیوه در ماهی‌های مختلف مربوط به یک گونه با هم متفاوت است.

پس از سال‌های 1800 میلادی دندانپزشکان برای پر کردن دندان‌ها از جیوه استفاده می‌کردند. ماده‌ای که برای پر کردن دندان‌ها استفاده می‌شد، حاوی نقره، جیوه، مس و قلع بود که جیوه 50 درصد این آلیاژ را تشکیل می‌داد. پس از مسواک زدن جیوه تبخیر شده و بخار آن آزاد می‌گشت. در سال‌های اخیر دیگر کمتر از این آلیاژ استفاده می‌شود و بیشتر رزین مورد استفاده قرار می‌گیرد که به رنگ طبیعی دندان‌ها نزدیک‌تر است.

دماسنج‌ها حاوی مقداری جیوه‌اند، اگرچه تماس فقط وقتی رخ می‌دهد که دماسنج شکسته شود، اما در هر صورت امکان این اتفاق وجود دارد به همین جهت کم‌کم دماسنج‌های دیجیتال وارد بازار شده‌اند تا خطر تماس با جیوه دماسنج‌های قدیمی را از بین ببرند.

برخی از وسایلی که در خانه نگهداری می‌شوند نیز حاوی جیوه‌اند. آونگ ساعت، لامپ‌های فلورسنت، برخی از باتری‌ها و وسایل پزشکی (مانند دستگاه فشار خون جیوه‌ای)‌ ازجمله این موارد هستند. مقدار اندکی جیوه در تیمروسول وجود دارد. این ماده یک ضدعفونی‌کننده موضعی و نگهدارنده است که در برخی واکسن‌ها و محصولاتی که بدون نسخه به فروش می‌رسند مانند محلول لنزهای تماسی، مرکورکروم (داروی ضدعفونی‌کننده قرمز رنگ)‌، بعضی افشانه‌های بینی و داروهای گیاهی یافت می‌شود. حتی برخی مواد آرایشی و زیبایی و کفش‌های بچگانه‌ای که خاصیت نورافشانی دارند نیز حاوی جیوه‌اند.

آنچه این روزها از آن به عنوان گرمایش جهانی (Global warming) نام برده می‌شود در حقیقت افزایش میانگین درجه حرارت زمین در نزدیکی سطح آن است.تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد در طول یکصد سال گذشته میانگین دمای هوا در نزدیکی سطح زمین بین 0.18 تا 0.74 درجه سانتیگراد افزایش یافته است.

در دهه های گذشته گرم شدن هوای کره زمین دغدغه های امروزی را نداشت و این گونه ذهنیت دانشمندان و محققان را به خود مشغول نکرده بود. انسان به فکر دست یافتن به کرات دیگر در آن سوی کهکشان ها بود به همین دلیل بی رویه به ساخت انواع وسایل پیشرفته تر مشغول شد. اما با گذشت زمانی نه چندان زیاد متوجه تغییرات دمای کنونی هوای کره و مشکلات پیش آمده برای نوع بشر شد که به دست خود بشر انجام شده بود. تغییرات دمای هوا در گذشته در یک حدس و گمان بود و حالا در مقابل چشمان ما خودنمایی می کند.

 آب شدن عظیم ترین یخچال های یخی و بالا آمدن سطح اقیانوس ها، پدیده های بزرگی چون سونامی در آسیا، بارش های سهمگین و سیلاب های مرگ آور، آتش سوزی های عظیم در جنگل ها و موج های غول آسا در اروپا، همه از نشانه های گرمایش زمین است.

 دانشمندان پیامد گرم شدن کره زمین را در حلقه های درختان و گیاهان روی خشکی و در اقیانوس ها با مرگ مرجان های قدیمی و آبزیان دریاها و تغییر شکل آنان همچنین حباب های نمایان در هسته یخ ها شاهد هستند و تمام این موارد نشان دهنده آن است که جهان برای هزاران سال بدین حد گرم نبوده است.

 طبق گزارش ها؛ سه مورد از گرم ترین سال ها از سال 1998 اتفاق افتاده و در زمانی که انتظار می رفت تاثیرات طبیعی مانند فرآیندها و انفجارهای خورشیدی زمین را سرد کنند، زمین در 30 سال گذشته بدین اندازه گرم شدن را تجربه نکرده بود.

گزارش هواشناسان برای سازمان جهانی (IPCC) (دفتر جهانی تغییرات آب و هوایی) حاکی از آن است که علت گرمایش بیش از حد کره زمین به دلیل فعالیت های بشر تسریع شده و این ترس را ایجاد می کند که این گرما و روند گرمایش را تسریع کند.

(IPCC) که مرجعی معتبر در زمینه تغییرات آب و هوایی و تاثیرات گرمایش جهانی است، در گزارشی اعلام کرد: «بیشتر افزایش دمایی که از اواسط قرن بیستم در کره زمین مشاهده شده، مربوط به گازهای گلخانه‌ای است که انسان‌ها تولید کرده‌اند.»

مدل‌های تغییرات آب و هوایی که IPCC طراحی کرده است، نشان می‌دهد در فاصله سال‌های 1990 تا 2100 میلادی میانگین دمای هوای سطح زمین بین 1.1 تا 6.4 درجه سانتیگراد افزایش می‌یابد. هرچند اغلب بررسی‌ها تنها به نشان دادن نتایج گرمایش جهانی تا سال 2100 میلادی اکتفا می‌کنند، اما دانشمندان معتقدند حتی اگر میزان گازهای گلخانه‌ای جو زمین ثابت بماند، اثرات آن تا پایان هزاره سوم پابرجا خواهد بود.

گرمایش جهانی اثرات ناخوشایند فراوانی بر زندگی انسان‌ها و جانوران روی آن می‌گذارد. با گرم شدن زمین، یخ‌های قطبی آب می‌شوند، سطح آب دریاها بالا می‌آید و فصل‌ها شدت بیشتری می‌گیرند. یعنی زمستان‌ها سردتر از همیشه خواهد بود و تابستان‌ها گرم و خشک. این ماجرا بر کشاورزی که یکی از کلیدی‌ترین صنایع موجود روی زمین است تاثیر ناخوشایند می‌گذارد.

دانشمندان پیش‌بینی در مورد اثرات سوء گرمایش جهانی را تا آنجا پیش برده‌اند که می‌گویند با گرم شدن تدریجی زمین، به زودی نوع محصولات کشاورزی زمین‌ها هم تغییر خواهد کرد.

باید دید گلخانه جهانی چیست؟

 انسان با انعقاد و سوزاندن مقدار وسیعی از انبارهای زغال سنگ، نفت، سوخت های فسیلی و گازهای طبیعی موجب این تغییرات شده و این امر باعث آزاد شدن هر ساله بیلیون ها تن از دی اکسید کربن در هوا شده و عده یی معتقدند ممکن است به دلیل کمبود جنگل ها و آغاز کشاورزی باشد.

 Co2 یک گاز گلخانه یی است که اشعه های خورشید را در لایه زیرین اتمسفر به نام تروپوسفر محصور و در این لایه گازهای دیگری که ساخت دست بشر هستند مانند متان و کلروفلور و کربن ها (CFCS) جمع می شوند که در صورت ادامه پیدا کردن این روند مقدار دو برابر غلظت دی اکسید کربن صنعتی تخمین زده شده در اتمسفر در این قرن را خواهیم داشت.این مقدار غلظت باعث بالا رفتن دمای کره زمین بین 2 تا 5 درجه سانتیگراد خواهد شد.

این گرما، آب شدن یخ ها و طغیان بعضی رودخانه ها و برعکس در بعضی دیگر از آنها بر اثر تبخیر زیاد خشک شدن را به همراه دارد. بیماری های عفونی منتشر می شوند، رشد بی رویه گیاهان، توفان های بسیار قوی و ویرانگر و… به همراه خواهد داشت.بیشتر گونه های جانوری در حال نابودی هستند و برای زنده ماندن قادر به کوچ کردن نخواهند بود در حالی که بعضی گونه ها در واکنش به گرما در حال نمو هستند.

در این قرن فعالیت های انسان باعث به راه انداختن و آب شدن قطعات یخی گرینلند و یخچال های Antarctic خواهد شد و این اتفاق دنیا را تحت تاثیر قرار خواهد داد به طوری که سطح آب دریاها تا شش متر بالا آمده و تمام سرزمین هایی را که انسان ها روی آن زندگی می کنند، خواهد پوشاند.

گرمایش زمین هنگامی متعادل خواهد بود که ذرات گوگرد معلق و جذبCO2تولیدشده توسط انسان از طریق دریاها و جنگل ها در حال کنترل باشد اما میزان کنترل کننده های طبیعیCO2 در طبیعت رو به کاهش است.با نگاهی عمیق تر در می یابیم بیشتر دانشمندان و محققان خواستار نگاه و فعالیتی عمیق تر شامل پرورش و توسعه دادن آگاهی ملت های در حال توسعه یا پرجمعیت هستند.

پس از انقلاب صنعتی که در نتیجه آن انسان رو به استفاده بیش از پیش از سوخت‌های فسیلی از جمله ذغال‌سنگ و بعدها نفت و مشتقات آن آورد، روند تولید گازهای گلخانه‌های نیز افزایش یافته است.

سوخت‌های فسیلی، از بقایای موجودات زنده دوران قدیم زمین به وجود آمده‌اند و سوزاندن آنها همراه با آزاد کردن مقدار بسیاری زیادی از گازهای گلخانه‌های و بخصوص دی‌اکسید کربن است. اگر نگاهی به فعالیت‌های روزانه خود بیندازیم، می‌بینیم که تا چه حد روند تولید این گازها افزایش پیدا کرده است. چراغ برقی که در خانه ما روشن می‌شود، رادیو، تلویزیون یا هر ابزار الکتریکی دیگر، نیازمند مصرف برقی است که عمده آن در نیروگاه‌هایی تولید می‌شود که با سوخت‌های فسیلی کار می‌کنند. بنابراین هر کاربری برقی به طور مستقیم و غیرمستقیم در تولید گازهای گلخانه‌های نقش ایفا می‌کند. در کنار آن ماشین‌ها، هواپیماها، اجاق‌های خوراک‌پزی و گرمایشی، به طور مستقیم از مشتقات نفتی استفاده می‌کنند و به طور مستقیم گازهای گلخانه‌های را به جو زمین می‌فرستند و باعث گرمایش زمین می‌شوند.

ضررهای اقتصادی گرم شدن زمین

برخی از کارشناسان اقتصادی در طول این سال‌ها که بحث گرمایش جهانی در دنیا داغ شد، تلاش کردند میزان ضررهای اقتصادی این گرمایش را در جهان برآورد کنند. تاکنون بیش از یکصد تحقیق در این زمینه انجام شده است، اما هنوز نتیجه یکسان و مشخصی به دست نیامده است. این تحقیقات میزان مضرات اقتصادی گرمایش جهانی را از رقمی در حدود سه دلار برای هر تن دی اکسید کربن تا 95 دلار برای هرتن برآورد کرده‌اند.

نتایج تحقیقات این دانشمندان اما بر یک نکته تاکید دارد: «هرچند کشورهای توسعه یافته بیشترین میزان تولید گازهای گلخانه‌ای را دارند، اما کشورهای در حال توسعه بیشترین آسیب اقتصادی را از گرم شدن زمین می‌بینند.»

شاید بتوان گفت که داستان دفن و محو زباله ها دیگر در جهان مدرن به پایان رسیده و راهی جز بازیافت آن باقی نمانده است. با پیشرفت تکنولوژی بازیافت ، بازیافت صنعتی زباله ها به مهم ترین چالش زیست محیطی و انسانی روزگار ما تبدیل شده که کشورهای مختلف رویه های متفاوتی را برای آن در پیش گرفته اند.

60 درصد زباله های خانگی بریتانیا قابل بازیافت یا تغییر کاربری است اما در انگلیس تنها 17.7 درصد زباله ها بازیافت می شوند و 78 درصد آن دفن می شوند. این در شرایطی است که روزانه بیش از 5.3  میلیون تن زباله در جهان تولید می شود که ایرانی ها با میانگین سرانه 700گرم ،40 هزار تن زباله در روز تولید می کنند.

این در حالی است که آلمانی ها روزانه 90 هزار تن تولید زباله دارند، که در نگاه نخست فاجعه به نظر می رسد. اما در کشورهای توسعه یافته ای همچون آلمان 80 درصد از زباله ها بازیافت می شود، در حالی که در ایران کمتر از 5 درصد زباله به چرخه استفاده باز می گردد و فاجعه درست از همین جا آغاز می شود، زمانی که با کوهی از زباله رو به روییم و نمی دانیم چه کنیم، در حالی که به طور متوسط کشورهای در حال توسعه، 5 درصد سرانه تولید ناخالص ملی خود را برای خدمات مدیریت ضایعات شهری هزینه می کنند.

ژاپن 5 درصداز بودجه شهرداری را به این امر اختصاص می دهد، در مالزی 70 درصد، در هند 86 درصد و در اندونزی 90 درصد هزینه مدیریت مواد زائد جامد شهری صرف جمع آوری ضایعات می شود. از سوی دیگر در کشورهای توسعه یافته خدمات جمع آوری محصولات قابل بازیافت بسیار بالاست و تاسیسات فرآوری و بازیافت، بسیار پیشرفته و بازار محصولات بازیافتی ، بسیار گسترده است. در همین حال روش های عملی شده برای کاهش آسیبی که زباله ها به سلامت و محیط وارد می کنند کاملا شناخته شده هستند. در این میان اتحادیه اروپا همواره روی 4 اصل کاهش مواد اولیه، استفاده دوباره از تولیدات، بازیافت و احیای انرژی تاکید می کند.

سوئیس، مدیریت کامل بازیافت 

سوئیس به عنوان یکی از مهم ترین کشورهای مدافع بازیافت زباله، در سال 2008 توانست 50 درصد زباله های تولیدی مردمانش را بازیافت کند. این در شرایطی است که در این کشور بیش از 5 میلیون تن زباله شهری  تولید شد که در حدود نیمی از این زباله ها را بازیافت و نیم دیگر آن را در کوره های مخصوص زباله سوزاندند. این کشور با میزان بازیافت بیش از 50 درصد در بین کشورهای پیشرفته در این زمینه جای می گیرد. هر سوئیسی به طور میانگین 714 کیلو گرم در سال زباله تولید می کند.

در سوئیس هر سطل زباله برای این که از سوی رفتگران تخلیه یا دفع شود باید مجهز به یک برچسب ویژه باشد تا مشخص شود که هزینه مشمول مالیات، پرداخت شده است. بطری های پلاستیکی رایج ترین محفظه نوشیدنی ها در سوئیس هستند که 80 درصد آن ها بازیافت می شوند که بسیار بیشتر از  میانگین اروپا 20 تا 40 درصد است. از دیگر سو در این کشور 29 کوره مخصوص سوزاندن زباله وجود دارد که براساس آمار 63  میلیون تن زباله در سال 2008 سوزانده شده که 417 هزار تن آن مربوط به کشورهای مجاور بوده است.

 

در کشور ژاپن از زباله های خام خانگی برای تولید برق استفاده می شود و زباله های دیگر نیز بازیافت می شوند.

آمریکا، تلاش برای بازیافت بیشتر

در آمریکا تلاش برای کاهش زباله های خانگی و تجاری زیر نظر آژانس محافظت از محیط زیست آمریکا (EPA)  انجام می شود. آمریکایی ها 28 درصد زباله های خود را بازیافت می کنند که این میزان در سال گذشته تقریبا 2 برابر شده است . بازیافت انواع خاصی از زباله ها در این کشور افزایش بیشتری داشته است، به طوری که 42 درصد زباله های کاغذی ، 40 درصد بطری های پلاستیکی  نوشابه های غیر الکلی ،55 درصد قوطی های آلومینیومی نوشیدنی ها و 57 درصد بسته بندی های استیل بازیافت می شوند.

 میزان بازیافت زباله ها در ایالات مختلف آمریکا متفاوت است. در آلاسکا، وایومینگ و مونتانا کمتر از 9 درصد زباله ها بازیافت می شود در حالی که در نیویورک، ویرجینیا و 5 ایالات دیگر میزان بازیافت بیش از 40 درصد گزارش شده است.

آلمان، قهرمان محیط زیست جهان

آلمانی ها خود را قهرمان محیط زیست جهان می دانند. دیگر شکی نیست که این موضوع برای آن ها بسیار مهم است. جداسازی زباله های خانگی مدت هاست که امری بسیار مهم برای مردم آلمان است. در هر آپارتمان معمولا 5 سطل برای 5 نوع زباله وجود دارد که با رنگ های جداگانه مشخص شده اند. زرد برای بسته بندی ها (مانند کارتن های قدیمی شیر)، آبی برای کاغذ و مقوای نازک ، سطل های ویژه شیشه در 3 قسمت شیشه های روشن، قهوه ای و سبز و یک سطل برای مواد غذایی و گیاهی و سرانجام یک سطل سیاه برای سایر زباله ها که مناسب برای افرادی هم هست که حوصله جداسازی زباله ها را ندارند.

به لحاظ قانونی مردم آلمان ملزم به رساندن زباله های خاص مانند باطری و مواد شیمیایی به مراکز بازیافت هستند و اگر کسی این کار را نکند مرتکب جرمی اداری شده که البته در عمل به ندرت در این مورد پیگرد قانونی رخ می دهد. این در حالی است که براساس نظر سنجی ها 90 درصد آلمانی ها با علاقه شخصی به جداسازی زباله می پردازند.

ژاپن، کسب ثروت از طلای کثیف

تازه ترین آمار وزارت محیط زیست ژاپن نشان می دهد که هر شهروند ژاپنی به طور میانگین روزانه یک هزار و 131 گرم زباله تولید می کند و این در حالی است که 20 درصد این زباله های تولید شده در ژاپن بازیافت می شوند. حجم تولید زباله خانگی در ژاپن در سال 1985 میلادی به بالاترین سطح رسیده بود اما پس از آن به دلیل افزایش آگاهی های عمومی درباره ضرورت حفظ محیط زیست، تولید زباله ، روند کاهشی به خود گرفت. در این کشور برای تسهیل در بازیافت زباله، زباله های خانگی به زباله های خشک ، تر  و قابل بازیافت دسته بندی می شوند.

از این رو در ژاپن نظم دقیقی برای دسته بندی کردن زباله های خانگی وجود داشته و براساس قوانین شهری، هر منطقه روزهای خاصی را برای دور ریختن زباله های مختلف در نظر گرفته است.

 برای نمونه زباله های خام آشپزخانه ،زباله های شیشه ای و ظروف پلاستیکی نوشابه ، زباله های فلزی از جنس آلومینیوم و زباله های مقوایی و روزنامه به طور جداگانه جمع آوری می شوند. کار جمع آوری زباله به بخش خصوصی واگذار شده است. در این کشور از زباله های خام خانگی برای تولید برق استفاده می شود و زباله های دیگر نیز بازیافت می شوند.

یونان، بزرگ ترین مرکز غیرفعال

یونان هر ساله یک میلیارد بطری پلاستیکی آب ، یک میلیارد بطری نوشیدنی غیر الکلی و یک میلیارد محفظه پلاستیکی شوینده را به عنوان زباله تولید می کند. به این ترتیب حدود یک پنجم زباله های تولید شده این کشور پلاستیک است که تنها یک درصد آن بازیافت می شود.

به گفته مقامات این سازمان، یونان در بحث بازیافت زباله حدود 15 سال عقب تر از سایر کشورهای اتحادیه است. جداسازی زباله برای مردم یونان چندان مهم نبوده و دولت می کوشد تا با تشویق شهروندان، خود را به استانداردهای اروپایی برساند. در نتیجه این روند، آتن، پایتخت این کشور در حال حاضر با بحران مدیریت زباله به دلیل نبود روش های جایگزین روبه روست.

این در حالی است که آتن بزرگ ترین مرکز بازیافت زباله در اروپا را در کنار محل دفن زباله های این شهر داراست که ساخت آن 75 میلیون یورو هزینه برده است اما به همان شکل رها شده و تا امروز فعالیت چندانی ندارد. در یونان 93 درصد زباله ها دفن می شوند.