کلیات گیاه شناسی

بادام زمینی گیاه بومی برزیل بوده و از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است. آب و هوای گرم برای کشت این گیاه مناسب می‌باشد. بادام زمینی گیاهی است یکساله دارای ساقه‌ای راست که ارتفاع آن در حدود 30 سانتیمتر می‌باشد. برگهای آن مرکب از دو زوج برگچه است گلهای آن دو نوع متفاوت به رنگ زرد می‌باشد که پس از تلقیح ، دم گل خم شده و به سطح خاک می‌رسد و سپس به تدریج در خاک فرو رفته و میوه در داخل خاک تشکیل می‌شود.

میوه بادام زمینی به طول تقریبی 4 سانتیمتر است و دارای پوسته شکننده به رنگ خاکستری مایل به زرد می‌باشد. بر روی پوسته یک تا سه برجستگی مشاهده می‌شود که هر یک محل دانه‌ها را نشان می‌دهد. دانه بادام زمینی تقریبا مانند فندق برنگ سفید مایل به زرد بوده ولی تخم مرغی شکل است. پوسته نازکی دانه را پوشانده که به رنگ قرمز قهوه‌ای است.

ترکیبات شیمیایی

بادام زمینی دارای موادی مانند آراشین Arachin ، کوناراشین Conarachin ، چربی ، پروتئین و ویتامینهای مختلف است. بادام زمینی بسته به محل کشت آن بین 40 تا 50 درصد روغن دارد که به نام روغن آراشین معروف است. این روغن از اسیدهای چرب اشباع شده مانند اسید استئاریک ، اسید پالمتیک و اسیدهای جرب اشباع نشده مانند اسید لینوئیک تشکیل شده است. مقدر چربیهای اشباع شده در روغن آراشین تقریبا 30 درصد می‌باشد. برای تهیه روغن آراشین ابتدا پوسته آن را شکسته و دانه‌ها را جدا می‌کنند.

سپس پوسته نازک قرمز رنگ را نیز خارج کرده و دانه‌ها را در ماشینهای مخصوصی خرد کرده و به صورت خمیری درمی‌آورند و بعد آنرا در دستگاه فشار ریخته و بدون استفاده از حرارت روغن آنرا با فشار خارج می‌کنند که به نام روغن فشار اول معروف است. برای بدست آوردن روغن فشار دوم ، باقیمانده خمیر فشار اول را ابتدا با آب مخلوط کرده و می‌گذارند مدتی بماند و سپس در دستگاه فشار قرار داده و روغن فشار دوم را از آن تهیه می‌کنند. از باقیمانده فشار دوم تحت اثر گرما روغنی بدست می‌آید که به نام روغن فشار سوم معروف است و فقط به مصرف صابون‌سازی می‌رسد. روغن آراشین دارای بو و طعمی ملایم و به رنگ زرد روشن می‌باشد.

 

خواص داروئی

بادام زمینی از نظر طب قدیم ایران متعادل است. چون بادام زمینی دارای پروتئین می‌باشد بنابراین از نظر غذایی بسیار مهم است.

• برای تقویت ریه و طحال مفید است.
• کلسترول خوب خون را بالا می‌برد.
• درد معده را از بین می‌برد.
• نرم کننده سینه است.
• سرفه خشک را برطرف می‌کند.
  
  
• شیر را در مادران شیرده زیاد می‌کند.
• ملین است.
• بسیار مقوی است.
• برای تقویت قوای دماغی مفید است.
• به هضم غذا کمک می‌کند.

طرز تهیه کره بادام زمینی

500 گرم بادام زمینی پوست کنده را با مقداری آب مخلوط کرده و بجوشانید تا کمی پخته شود ولی له نشود سپس 400 گرم روغن نارگیل را به آن اضافه کرده و در داخل مخلوط کن برقی ریخته تا کاملا به صورت کره درآید. سپس کمی نمک به آن اضافه کنید. کره بادام زمینی را می‌توان بدون استفاده از روغن نارگیل هم تهیه کرد. کافی است که به جای روغن نارگیل آب اضافه کنید.

مضرات

بادام زمینی با اینکه غذای بسیار مقوی و خوبی است به علت اینکه دارای روغنهای اشباع شده می‌باشد کلسترول خون را بالا برده و باعث تصلب شرائین می‌شود. بنابراین آنهایی که دارای بیماری قلبی بوده و یا کلسترول خونشان بالا است باید از خوردن آن خودداری کنند. اگر کره بادام زمینی می‌خرید دقت کنید که تازه و از کارخانه مطمئن باشد زیرا در بعضی موارد بادام زمینی و یا کره آن در اثر عدم دقت در تولید ، آلوده به قارچ سمی آفلاتوکسین Aflatoxin می‌شود که سرطان‌زا بوده و باعث سرطان کبد می‌شود.

کلیات گیاه شناسی

شیرین بیان گیاه بومی مناطق مدیترانه است و در ایران در اکثر نقاط کشور می روید . شیرین بیان گیاهی است چند ساله و دارای ساقه ای بطول یک متر که در نواحی معتدل تا ارتفاع دو متر می رسد . برگهای آن مرکب از تعدادی برگچه های سبزرنگ می باشد . گلهای آن برنگ بنفش ، سفید . زرد است میوه آن مانند نیام و محتوی 5 تا 6 دانه می باشد .
ریشه شیرین بیان بطور خیلی عمیق در زمین فرو می رود . پوست ریشه قهوه ای سیر وس یاه است . مغز ریشه زرد رنگ بوده و طعم آن بسته بانواع مختلف تغییر می کند . مثلا شیرین بیان اسپانیا طعم ملایم دارد در حالیکه شیرین بیان یونان دارای طعم تلخ است .

ترکیبات شیمیایی

ریشه شیرین بیان دارای گلوکز ،‌ساکاروز ، آسپاراژین ، مواد آلبومیدی ،‌رزین و کمی اسانس میباشد . ماده اصلی که باعث شیرینی این گیاه است گلیسیرین خوانده می شود . در شیرین بیان ماده ای بنام لکوریتی جننی چالکون وجود دارد که خاصیت دفع اسپاسم عضلات را دراست .

خواص داروئی

شیرین بیان از مظر طب قدیم ایران معتدل است .
شیرین بیان را بصورت قطعات کوچک به قطر 0/5 سانتیمتر و طول 1/5 سانتیمتر بفروش می رسانند .

1. مهمترین خاصیت شرین بیان که جدیدا کشف شده است و در آلمان و اروپا و آمریکا استفاده می شود درمان کننده زخم معده و سرطان معده است برای این منظور شربت شیرین بیان را تهیه کرده و هر روز بمقدر یک قاشق غذا خوری قبل از غذا به مریض بدهید و اگر این عمل را تا 4 ماه تکرار کنید شخص معالجه خواهد شد .
2. برای تقویت عمومی بدن مفید است .
3. خوردن آن از پیری جلوگیری می کند .
4. برای نرم کردن سینه موثر است .
5. زخم ها و تاول های پوست را با چای شیرین بیان شستشو دهید تا زود خوب شود .
6. ملین است و معمولا آنرا با گیاهان دیگر مخلوط می کنند که انقباضات را کم می کند.
7. مدر و عرق آور است .
8. برای برطرف کردن زخم و التهاب دهان ریشه شیرین بیان را بمکید .
9. سرفه را برطرف می کند .
10. ورم معده را برطرف می کند .
11. تنگی نفس را تسکین می دهد .
12. برای درمان سوء هاضمه مفید است .
13. برای از بین بردن نفخ شکم مفید است .
14. چشم را تقویت کرده و رفع سردرد می کند برای این منظو از فرمول زیراستفاده کنید :2 گرم ریشه شیرین بیان را پودر کرده و با یک گرم شکر و یک گرم رازیانه مخلوط کنید سپس آنرا در آب خیس کرده و هر روز بخورید.
15. برای درمان موخوره چای شیرین بیان را به سر بمالید .
16. برای رفع بوی بد زیر بغل و پا از برگ های شیرین بیان پماد درست کرده و در این قسمت ها بگذارید .

طرز استفاده :دم کرده شیرین بیان : مقدر 50گرم ریشه بدون پوست شیرین بیان را آسیاب کرده و در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید مدت 10 دقیقه دم بکشد .
جوشانده شیرین بیان : 20 گرم ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کرده و در 100 گرم آب ریخته و آنقدر بجوشانید که دو سوم آن باقی بماند .
شربت شیرین بیان : ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کرده و با آب مخلوط کرده و آنقدر بجوشانید تا غلیظ شود
تکه های شیرین بیان : مانند آب نبات می توانید در دهان گذاشته و بمکید .

مضرات :استفاده زیاد از شیرین بیان برای طحال مضر است و اگر می خواهید از شیرین بیان برای برطرف کردن بیماری و برای مدت طولانی استفاده کنید بهتر است آنرا با کتیرا بخورید .

کلیات گیاه شناسی

آقطی سیاه که در همدان انگور کولی نامیده می‌شود از زمانهای قدیم مورد مصرف مردم بوده و از آن برای رفع امراض مختلف مانند دفع بلغم و صفرا استفاده می‌کرده‌اند. آقطی سیاه که خمان کبیر نیز نامیده می‌شود درختچه‌ای است که ارتفاع آن در نواحی مساعد به 10 متر می‌رسد. این درختچه معمولا در کنار جاده‌ها و حاشیه جنگلها و در نواحی مرطوب و سایه می‌روید.

برگهای آن سبز رنگ ، بیضوی ، دندانه‌دار و مرکب از 7 - 5 برگچه می‌باشد. اگر برگها شکسته و مالش داده شود بوی بدی از آن متصاعد می‌شود. گلهای آن سفید و خوشه‌ای است که در اواخر بهار ظاهر می‌شود. میوه آقطی سیاه گوشتی ، ریز مانند انگور و به رنگ آبی سیر می‌باشد. قسمت مورد استفاده این درختچه گل ، برگ و پوست داخلی ساقه آن است. آقطی سیاه در ایران در نواحی آذربایجان و همدان می‌روید.

 

ترکیبات شیمیایی

پوست این درختچه و برگ آن دارای موادی مانند ساوبوسین Sambucine ،‌ سامبو نیگرین Sambunigerine ، کولین ، سیکوتین Cicutine و مقدر کمی نیترات پتاسیم می‌باشد. در گلهای آن الدرین Elderine و مقدر کمی اسانس وجود دارد. میوه آقطی سیاه دارای کریزان تمین Chrysanthemin ، مواد قندی ، اسانس ، صمغ ، اسید والریانیک و اسید استیک می‌باشد.

خواص داروئی

آقطی سیاه از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است. پوست ثانوی ساقه و ریشه آن از نظر طبی موثرترین قسمتهای این گیاه است.

• در درمان رماتیسم و درد مفاصل موثر است.
• ادرارآور است.
• ملین و ضد یبوست می‌باشد و بهترین دارو برای رفع یبوست در افراد سالخورده و کسانی است که انقباضات روده بزرگ در آنها ضعیف شده است.
  
  
• دم کرده برگهای خشک شده آن در رفع اسهال موثر است.
• برای برطرف کردن درد و التیام بواسیر ، برگهای تازه این گیاه را له کرده و یا اینکه از آن پماد تهیه کنید و روی بواسیر دردناک بگذارید.
• برای از بین بردن خارش بدن ، پوست ساقه آن را در روغن بجوشانید و سپس آن را صاف کرده و بگذارید سرد شود. این روغن را روی قسمتهایی که خارش درد بزنید.
• برای جوش‌خوردن استخوان و مداوای شکستگی استخوان ، از دم کرده ریشه این درختچه استفاده کنید.
• دم کرده گلهای خشک شده آقطی سیاه درمان کننده گریپ ، سرماخوردگی ، بیماریهای دستگاه تنفسی و نقرس می‌باشد.
  
  

• جوشانده گلهای خشک شده این گیاه برای معالجه برونشیت و ذات‌الجنب مفید است.
• بخور گلهای آقطی سیاه برای درمان بیماری سل مفید است.
• بیماریهای کلیه و مجاری ادرار را درمان می‌کند.
• سنگ کلیه را خارج می‌سازد.
• شیر مادران شیرده را زیاد می‌کند.
• در درمان بیماری صرع مفید است.
  
  
• جوشانده گلهای خشک شده آقطی سیاه را به صورت کمپرس روی زخمهای اگزما بگذارید اثر مطلوب خواهد داشت.
• جوشانده گلهای آقطی سیاه را روی سوختگیها بگذارید و کمپرس کنید.
• جوشانده برک این درخت آفت درختان و سبزیجات را از بین می‌برد.
• اگر پوست حساس دارید برای شستن صورت یا پاک کردن آرایش از دم کرده آقطی سیاه استفاده کنید.
• برای شادابی پوست صورت از بین بردن لکه‌ها و کک و مک می‌توان از ماسک زیر استفاده کرد. گلهای خشک شده آقطی سیاه را دم کنید و مقداری پودر باقلای خشک را در ظرفی بریزید سپس دم کرده آقطی سیاه را روی آن ریخته و خمیری تهیه کنید. این خمیر را به صورت ماسک روی صورت بگذارید و پس از یک ربع ساعت بجوشانید این ماسک را هر روزه روی پوست خود بگذارید تا صورت را جوان و شاداب کند.

 

طرز استفاده

• جوشانده: مقدار 60 گرم پوست ساقه ، برگ و یا میوه این درختچه را در یک لیتر آب ریخته و بگذارید آهسته بجوشد تا حجم آن به نصف برسد. سپس آن را صاف کنید.
  
  
• سرکه آقطی سیاه: 20 - 10 گرم برگهای خشک شده این درختچه را در یک لیتر سرکه ریخته و بگذارید تا مدت دو هفته بماند و هر روز آنرا بهم بزنید. پس از این مدت آنرا صاف کرده و در شیشه دربسته نگهداری کنید. مقدار مصرف این شراب سوپخوری و سه بار در روز است.
  
  
• دم کرده آقطی سیاه: مقدر 100 گرم گل خشک شده این درختچه را در یک لیتر آبجوش ریخته و به مدت 10 دقیقه دم کنید. از این دم کرده می‌توانید برای شستشوی زخمها استفاده کنید.
  
  
• شیره یا آب میوه: میوه‌های رسیده آقطی سیاه را فشار داده تا شیره آن خارج شود. مقدر مصرف این شیره یک قاشق چایخوری مخلوط در یک لیوان آب می‌باشد.

مضرات

استفاده زیاد از آقطی سیاه ممکن است باعث تهوع و همچنین ورم روده‌ها شود. آقطی سیاه سرد است و بنابراین افراد سرد مزاج حتما باید آن را با عسل بخورند.