وبلاگ شیمی - زندگی - سلامت wellcome to my weblog

آزاد شدن کنترل شده وافزایش تاثیردارو،کاهش عوارض جانبی وسمیت دارویی،هدف قراردادن بافتی خاص یاتوده ای بدخیم وهمچنین بهبودقابلیت پذیرش بیماران از ویژگی های منحصربه فردی است که صنایع دارویی بااستفاده از فناوری نانو به دنبال تحقق آن هستند. 

نانوداروهای ضد سرطان

     سرطان به عنوان یک از مهلک ترین و مرگبارترین بیماری هایی است که بشر با آن مواجه است. با ورود مواد شیمیایی گوناگون به زندگی بشر و آلودگی روزافزون زیست محیطی، آمار سرطان نیز افزایش یافته است. در این میان اگر چه داروها و روش های درمانی زیادی برای سرطان ارائه شده، ولی به دلیل آسیب های جدی که این داروها به دیگر قسمت های بدن می رساند، عوارض جانبی درمان سرطان نیز از دیگر مشکلات همراه سرطان است. لذا برای اولین در سال 1906 ایده ساخت دارویی که بدون آسیب به سلامتی سایر بافت ها و جوارح بدن، به هدف خود برسد، توسط پل ارلیخ مطرح شد. وی اسم این داروی فرضی را «گلوله جادویی» نامید.

     در اغلب موارد هدف از ارائه و مصرف چنین سیستم های دارویی بالا بردن اثر درمانی، کاهش عوارض جانبی، نگهداری مقدار دارو در یک دوز مطلوب، بهینه کردن مصرف دارو، رساندن دارو به بافت مورد نظر بدون آسیب به دیگر قسمت های بدن است. بسیاری از داروهایی که ظرفیت بالای درمانی دارند، به خاطر عوارض جانبی و یا مشکل تولیدشان به شکلی که به راحتی قابل واگذاری به بیماران باشد، توسعه نمی یابند.

     در این گونه موارد فناوری نانو راه کارهایی را با ترکیب اجزای فعال داروها با مولکول های دوام آور یا با فناوری های جدید تولید دارو به صورت پودرهای خیلی ریزتر ارائه داده است. به عنوان مثال برخی از شرکت ها در حال حاضر داروهای تنگی نفس و مسکن را به صورت پودری با ابعاد نانومتری تولید می کنند که با استنشاق آن نسبت به روش های سنتی جذب سریع تری از دارو به بدن صورت می گیرد. محققان کشورمان نیز طی ماه های اخیرموفق به ساخت نانو داروی ضدسرطان سیناداکسوزوم شدند،ا ین نانو داروی تزریقی ، یک ترکیب ضد سرطان بوده که جهت درمان سرطان تخمدان ، سینه ، مولتیپل میلوما ، کاپوسی سارکومای و بیماری ایدز مورد استفاده قرار می گیرد.

     این نانوداروی ماده دوکسوروبیسین که برای درمان سرطان استفاده می شود و درواقع یک سم سلولی است که چون انتخابی عمل نمی کند، غلظت آن در بافت های سالم و توموری تقریبا برابر است. درون نانو کپسول های لیپوزومی محبوس می شود تا هم اثرات جانبی آن کاهش یابد هم اثرگذاری دارویی آن بالا رود. قطر این نانو دارو در حدود 100 نانومتر است و علاوه بر اینکه کوچکی آن برای ورود به بافت پرعروق تومورها مناسب است، توانایی انتقال یک حجم قابل توجه از دارو را نیز دارد. همچنین حلالیت بهتر دارو، سمیت کمتر، مدت زمان بیشتر باقی ماندن در سلول هدف و تسهیل ورود به داخل سلول از دیگر مزایای آن عنوان شده است.

      ویواژل داروی ضدویروس ایذر بر پایه دندریمر است. دندریمر نوعی پلیمر است. پلیمرها می توانند به صورت خطی یا شبکه ای باشند، دندریمر یک پلیمر شبکه ای به حساب می آید. در یک دندریمر، زنجیره های مولکولی پلیمری شده شبکه ای که هر کدام شعبه های جدیدی می سازند در نهایت یک مغز یا هسته مرکزی را شکل می دهند. درمان های جدید سرطان از راه فناوری های نانومواد مغناطیسی در حال توسعه هستند. این درمان ها بر اساس نانوذرات آهن مغناطیسی است که با تغییر یک میدان مغناطیسی اعمال شده قابل گرم شدن هستند. این حرارت باعث می شود که سلول های سرطانی که از سلول های معمولی به دما حساس تر هستند، از بین بروند.

ابزار جدید انتقال دارو

    حصول اطمینان از این که دارو به بافت یا بخش مورد نظر بدن بیمار هدایت شود و همچنین اطمینان از میزان داروی استفاده شده، دو نمونه از مهم ترین مسائل پزشکی نوین هستند. این امر به طور خاص برای درمان سرطان اهمیت دارد. چون داروهای شیمی درمانی برای سلول های عادی و سرطانی مانند سم عمل می کنند.

     به خاطر ناسازگاری برخی مواد با بدن و دفع سریع آن ها توسط سامانه ایمنی بدن، داروها به طور موقت در داخل یک ساختار هماهنگ با سامانه ایمنی بدن قرار می گیرند و در هنگام نیاز در موضع بیماری به سرعت از داخل آن آزاد می شوند.

    همان طور که در قسمت های قبلی شرح دادیم در دارورسانی تمام تلاش محققان بر ساخت روبات هایی است که در داخل بدن بتوانند وارد شوند. خود را به موضع مناسبی برسانند و سلول زیانبار را نابود کنند. آن ها باید کاری کنند که این روبات ها با سامانه ایمنی بدن، امواج گرمایی اداره کننده گردش خون و تعادل بدن هماهنگ و سازگار باشند.

انتقال دارو از پوست

     قورت دادن یک قرص معمولاً کار آسانی است، اما هنوز هم خیلی ها فراموش می کنند که داروهای خود را به موقع و به اندازه مصرف کنند و مقدار دارو یا دوز دارو در خون افت و خیز دارد. چسب های دارویی که به پوست می چسبند از این مشکلات جلوگیری می کنند. این چسب ها در سال 1990 برای ترک اعتیاد مورد استقبال قرار گرفت. مجموعه ای از این چسب ها چند هفته که مورد استفاده قرار می گرفت، مقدار نیکوتین بدن را به تدریج کاهش می داد و با این کار فرد به مرور اعتیاد خود را از دست می داد. امروزه چسب های پوستی برای انتقال استروژن برای درمان بیماری های هورمون، نیتروگلیسیرین برای گلودرد، اسکوپولامین برای بیماری های حرکتی و دریازدگی، فنتانیل برای کنترل درد و کلونیدین برای فشار خون بالا مورد استفاده قرار می گیرد. سال ها تحقیقات به بررسی احتمالی و حد تحقق دارو رسانی تراپوستی (دارورسانی از پوست) اختصاص یافته است. اولین مدل موفق برای انتقال تراپوستی در سال 1979 ایجاد شد.

انواع چسب های پوستی

برچسب های میکروسوزنی: این برچسب ها دارو را در یک مایع یا پلیمر نگهدارنده ذخیره می کنند.

چسب تک لایه: یک چسب پلیمری که به پوست می چسبد ودارورادربرمی گیرد.

چسب چند لایه: چسب چندلایه غشایی دارد که نرخ تغذیه دارو را به ویژه داروهایی که باید خیلی کند به پوست تغذیه شوند.

     مساله اصلی در چسب های درمانی، انتقال آسان و موثر دارو از طریق دو سد اصلی پوست یعنی استراتوم کورنئوم و اپیدرمیس است که استراتوم کورنئوم اهمیت بیشتری دارد. استراتوم کورنئوم 10 تا 15 میکرومتر ضخامت دارد، اپیدرمیس  10 تا 50 میکرومتر و لایه درمیس 2 تا 3 میلیمتر ضخامت دارد. معمولاً دارو یا ناقل انتقال تراپوستی نمی تواند به آسانی از استراتوم کورنئوم عبور کند. فناوری نانو نقش برجسته ای در این موارد دارد.داروهای نانومتری ،می توانند به صورت مستقیم وموثربه اپیدرمیس انتقال داده شوند.اندازه کوچکتر داروها،نفوذ پذیری راآسان می کند.

      یک متخصص طب و تغذیه تاکید کرد:«اگرچه باکتری های پروبیوتیک بیشترین اثرات سلامت بخش خود را در سیستم گوارش اعمال خواهند کرد، اما دارای اثرات سلامت بخش مهمی بر سایر قسمت های بدن نیز بوده و اخیرا تاثیر پروبیوتیک ها بر درمان چاقی بسیار مورد توجه محققین قرار گرفته است.»
     دکتر زهره خدایی در گفتگو با سلامت نیوز گفت:«محیط گوارشی انسان کمپلکس پیچیده ای از میکروارگانیسم های مختلف است و از نظر بیولوژیکی، زنده ترین و فعال ترین ارگان بدن محسوب می شود که قابلیت تاثیر پذیری و تغییر دارد. باکتری های چسبیده به مخاط دستگاه گوارش، گذشته از مسئله جذب مواد غذایی، به عنوان بخشی از لایه محافظ دستگاه گوارش مانع تهاجم میکروبهای بیماری زا می شود، باعث تحریک سیستم ایمنی است و با سنتز برخی ویتامین ها و فعالیت های متابولیکی پیچیده، اثر مشخصی روی سلامتی انسان دارد .این باکتری ها را فلور نرمال می گویند.»
     وی ادامه داد:«در یک فرد کاملا سالم میکروب های مفید، بیماری زا و میکروب هایی که تحت شرایط خاصی بیماری زا می شوند در حال تعادل هستند. این تعادل بر اثر مصرف آنتی بیوتیکها، افزایش سن، استرس یا رژیم غذایی نادرست به هم می خورد و زمینه را برای ابتلا به بیماریهای مختلف فراهم می کند.» این دکترای طب و تغذیه از انگلستان افزود:«بیفیدوباکتریا و لاکتوباسیل ها، در دسته باکتریهای مفید قرار می گیرند و از مهمترین باکتری های پروبیوتیک به شمار می روند .
     بنا به تعریف؛ پروبیوتیک ها، مکملهای غذائی - میکروبی زنده ای هستند که با تنظیم فلور میکروبی روده و جایگزین شدن در روده، باعث ایجاد اثرات مفید و سودمند درمانی و سلامت بخش، برای مصرف کننده می شوند. »وی تاکید کرد:«تحقیقات نشان داده است که مصرف باکتریهای پروبیوتیک می تواند تعادل فلور نرمال را به سمت باکتریهای مفید، متمایل سازد و به این ترتیب با غلبه بر انواع مضر علاوه بر خنثی کردن اثرات نامطلوب این گروه، اثرات درمانی منحصر به فرد خود را ایفا نمایند. »
این عضو انجمن تغذیه آمریکا ادامه داد:«مکانیسم تأثیر باکتریهای پروبیوتیک بر ارتقاء سلامتی را به یکسری مکانیسم هایی مربوط می دانند که اعم آنها شامل: تنظیم و کنترل فلور میکروبی روده، تقویت دیواره مخاطی روده، جلوگیری از چسبندگی باکتری های بیماری زا به مخاط روده از طریق چسبیدن به این بافت و غیر فعال کردن آنها، تأثیر بر نفوذپذیری مخاط روده، و تنظیم سیستم ایمنی در دستگاه گوارش است.»
     وی گفت:«اگرچه باکتری های پروبیوتیک که عموما از سیستم گوارش انسان جداسازی می شوند، بیشترین اثرات سلامت بخش خود را در همان محیط اولیه خود اعمال خواهند کرد، اما دارای اثرات سلامت بخش مهمی مثل؛ کاهش کلسترول خون ، درمان آسیب های کبدی ، اثرات ضد سرطانی ، افزایش جوابگویی سیستم ایمنی، درمان کولیت اولسروز، پیشگیری از آلرژی و آسم کودکان، پیشگیری از اوتیسم، درمان یبوست مزمن سالمندی و تقویت سیستم ایمنی در نوزادان نارس می باشند. همچنین اخیرا تاثیر پروبیوتیک ها بر درمان چاقی بسیار مورد توجه محققین قرار گرفته است.»
دکتر زهره خدایی افزود:«درکناراثرات درمانی ، از جذابیت های مصرف این محصولات، ارزش تغذیه ایی منحصر به فرد آنهاست؛ سنتز ویتامین ها بویژه ویتامین k و ویتامین های گروه b ، هضم مقدماتی پروتئین ها، بهبود جذب کلسیم، حضوراسید لاکتیک و نتیجتا افزایش دستیابی زیستی به مواد معدنی و هضم بهتر پروتئینهای شیر، متابولیسم لاکتوز و کاهش عدم تحمل لاکتوز در مورد محصولات لبنی ، گوشه ای از ویژگی های تغذیه ای این محصولات است که موجب شده است تا تلاش برای جای دادن آنها در رژیم غذایی انسان مستمرتر شده و آنها را به فراورده ای ایده آل برای تمامی گروههای سنی تبدیل نموده است.
وی خاطر نشان کرد:« از سال 2006 به بعد در کتابهای مرجع پزشکی در مورد تاثیر پروبیوتیکها در درمان و پیشگیری بیماریها بحث شده است. این موضوع در کتابهای رفرانس بیماریهای کودکان و بیماری های دستگاه گوارش پر رنگ تر است بطوریکه فصلی جداگانه را به خود اختصاص داده و آن را برای درمان مواردی مانند کرون و کولیت اولسروز معرفی کرده است. »

منبع: سلامت نیوز

     خداوند، مواد غذایی گوناگونی را آفریده است که پوست را تقویت و روشن می کنند و پیدایش چین و چروک ها را به تأخیر می اندازد. برخی مواد غذایی حاوی ریزمغذی هایی هستند که باعث زیبایی پوست می شوند. توصیه می کنیم مصرف مواد غذایی زیبایی بخش مثل ماهی آزاد، کیوی، گیاه کتان، چای سبز و.... را در الویت برنامه ی غذایی خود قرار دهید. میوه، میوه و باز هم میوه میوه هایی که میل می کنید سرشار از آب، ویتامین c، بتاکاروتن و آنتی اکسیدان ها هستند که به روشنی و انعطاف پذیری پوست کمک می کنند. در این میان ویتامین c جایگاه ویژه ای دارد. این ویتامین سنتز کلاژن پوست را تحریک می کند، از آسیب های نور خورشید جلوگیری و اثرات نامطلوب فشارهای روحی روانی را ترمیم می کند. ویتامین c در تمام میوه ها وجود دارد مرکبات، کیوی، پاپایا، انبه و میوه های قرمز از منابع غنی این ویتامین محسوب می شوند. سعی کنید روزانه چند واحد میوه ی حاوی ویتامین c میل کنید و روز «پر میوه ای» داشته باشید. البته از مصرف مواد غذایی دیگری از قبیل آلو خشک یا گردو نیز غافل نشوید. امگا3 های محبوب روغن های سرشار از امگا3 به حفاظت از سلول ها و احیای آن ها کمک می کنند. این اسید چرب محافظ خوبی برای پوست محسوب می شود و جلوی آسیب های سلولی ناشی از نور خورشید را می گیرد. همچنین باعث افزایش قوام و خاصیت ارتجاعی پوست می شود و ظهور چین و چروک را به تأخیر می اندازد. از انواع این روغن ها می توان به روغن کلزا، گردو و گیاه کتان اشاره کرد. مصرف روزانه 2 تا 3 قاشق سوپ خوری از روغن های سرشار از امگا3 برای رفع نیاز بدن کافی است. مواد غذایی قلیایی مواد غذایی مصرف شده در هنگام گوارش، مواد بازی یا اسیدی تولید می کنند. بدن انسان برای داشتن عملکرد خوب و پیشگیری از پیری پوست به ph ثابتی در حدود 7 نیاز دارد. میوه هایی که میل می کنید سرشار از آب، ویتامین c، بتاکاروتن و آنتی اکسیدان ها هستند که به روشنی و انعطاف پذیری پوست کمک می کنند در هر وعده غذایی نسبت مواد غذایی قلیایی به مواد غذایی اسیدی را 70 به 30 تنظیم کنید؛ یعنی 70 درصد مواد غذایی قلیایی مثل سبزیجات و میوه های تازه و 30 درصد مواد غذایی اسیدی مثل گوشت، تخم مرغ، پنیر، نان، آرد، پاستا، مواد غذایی صنعتی. توصیه می کنیم مواد غذایی اسیدی را با مواد غذایی به اصطلاح «جبرانی» مصرف کنید مثلا گوشت را با سبزیجات، پاستاها را با گوجه فرنگی و پنیرانجیر خشک میل کنید. سبزیجات برگ سبز سبزیجات برگ سبز علاوه بر این که به واسطه ی داشتن انواع ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و املاح معدنی، پوست را در وضعیت مطلوبی نگه می دارند برای سلامت لوله گوارش نیز مفیدند. در واقع هر اختلالی که در روده ها پیش می آید پس از مدتی تأثیرش را روی رنگ پوست صورت و کیفیت آن به جا می گذارد. این سبزیجات زیبایی بخش عبارتند از: کلم، اسفناج، بروکلی، کلم چینی، تربچه، شاهی، شلغم، انواع سبزیجات معطر مثل جعفری، ریحان، مرزنگوش، نعنا، برگ بو، آویشن و غیره. بهتر است این سبزیجات به صورت خام یا با اندکی روغن زیتون یا کلزا مصرف شوند تا آنتی اکسیدان بیشتری جذب بدن گردد. اگر مایلید سبزیجات را به صورت پخته میل کنید، آن ها را بخار پز کرده و هفته ای سه الی چهار مرتبه میل کنید. از ماهی های چرب غافل نشوید ماهی آزاد، ماهی ماکرو، شاه ماهی، ساردین، ماهی کولی و مارماهی ها حاوی مقدار زیادی امگا3 هستند که یکی از قوی ترین مواد ضد التهاب طبیعی محسوب می شود و به طور مستقیم در ساخت کلاژن تأثیر می گذارد. همان طور که پیش از این گفته شد اسید چرب امگا3 از پوست محافظت، روند آسیب های سلولی ناشی از نور خورشید را متوقف، پوست را مقاوم تر و انعطاف پذیری آن را بیشتر می کند و ظهور چین و چروک پوست را به تأخیر می اندازد. روغن های سرشار از امگا3 به حفاظت از سلول ها و احیای آن ها کمک می کنند. این اسید چرب محافظ خوبی برای پوست محسوب می شود و جلوی آسیب های سلولی ناشی از نور خورشید را می گیرد ضمن این که این ماهی ها سرشار از ویتامین a می باشند که برای حفاظت از پوست لازم است. هفته ای دو تا سه وعده 150 گرم ماهی را به صورت نمک سود یا بخارپز مصرف کنید. اولویت را به ماهی های تازه بدهید؛ زیرا امگا3ها نسبت به اکسایش حساس هستند. البته می توانید ماهی دودی را هم به صورت یخ زده و یا هم کنسرو مصرف کنید. توجه داشته باشید کنسروها بدون چاشنی و یا با روغن زیتون یا کلزا تهیه شده باشند. تخم کتان به گفته پزشکان تغذیه، تخم های گیاه کتان دارای مقدار بسیار زیادی امگا3 هستند که به تولید کلاژن، حفاظت از پوست و جلوگیری از پیدایش چین و چروک ها کمک می کند. روزانه 2 تا 3 قاشق چای خوری تخم کتان آسیاب شده را روی سوپ، سالاد و غذاهای تان بپاشید. با آسیاب کردن تخم کتان امگا3 بیشتر جذب بدن می شود. توصیه می کنیم مصرف تخم مرغ ها و گوشت حیواناتی را که با تخم کتان تغذیه شده اند، در الویت برنامه غذایی تان قرار دهید.

منبع: تبیان